“Günümüz Çin’inden Taze Sesler” sloganıyla yayın yapan SixthTone.com’un Editörü Dr. Wu Haiyun 70.yılında Çin sinemasını farklı boyutlarıyla SineBlog için anlattı. Dr. Wu Çin sinemasının misyonunu “İçeride, kültürel ruhu tanıtmak ve halkı eğlendirmek; dışarıda ise dünyaya ‘gerçek Çin’i anlatmak” olarak tanımlıyor.
Dr. Wu Haiyun Kimdir?
Nanjing Üniversitesi Gazetecilik ve İletişim Fakültesi’nden lisans, İngiltere’deki Loughborough Üniversitesi’nden Sosyoloji-Medya ve Kültürel Çalışmalar yüksek lisans dereceleri aldı. Doğu Çin Normal Üniversitesi İnsani Bilimlerde İleri Araştırmalar Si-Mian Enstitüsü’nde doktora yaptı. “Çağdaş Çin’de ‘Batı’nın Temsilleri” üzerine tez araştırması yapmak için Harvard-Yenching Enstitüsü’nde bulundu. Halen SixthTone.com’un Editörü olarak görev yapıyor.
Çin sinema endüstrisi sektörel boyut açısından dünyada ikinci sırada. Çin sinemasının Hollywod ve/veya Bollywood’u rakip olarak gördüğünü söyleyebilir miyiz?
Çinli sinemacıların, bütünlüklü endüstriyel altyapısı yanında küresel etkisiyle Hollywood’u öğrenilmesi gereken güzel bir örnek ve belki bir gün rekabet edebilecekleri bir sektör olarak düşündüklerini söyleyebilirim. Bollywood’a gelince, Çinli sinemacıların bir rakip olarak gördüğünü sanmıyorum. Çünkü Çinliler Bollywood filmlerine pek aşina değiller.
Beşinci nesil yönetmenler, Çin sinemasının uluslararası konumunu yükselterek dünyanın Çin sineması hakkında bilgi edinmesini sağladı. Altıncı nesil yönetmenler, kendi sanatsal özellikleriyle cesur bir şekilde Çin sinemasında dışlanmış temalara dokunarak sıradan insanların yaşamını yansıttılar ve Çin sinemasında yeni alanlar keşfettiler. Sizce, mesela “7. nesil yönetmenler”in tematik ve teknik tercihleri nasıl dönüşecek?
Şimdiye kadar “7. nesil yönetmenler” için net bir tanıma sahip değiliz. Ancak bugünün Çin’inde, en yeni nesil başarılı yönetmenler, farklı tarzlarına rağmen, hepsi ticari filmler veya tür filmleri yapmada yeteneklerini sergiliyorlar. Wu Jing’in aksiyon filmleri, Xu Zheng’in komedileri, Wu Ershan’ın fantezi türü filmleri vb. buna örneklerdir.
Wu Jing’in yönetmenliğini yaptığı, dünya çapında 870 milyon dolar gişe rakamına ulaşan Wolf Warrior 2 filminin fragmanı
Çin film endüstrisinin ülkedeki ve dünyadaki sosyolojik ve kültürel misyonu hakkında ne düşünüyorsunuz ?
İçeride, kültürel ruhu tanıtmak ve halkı eğlendirmek; dışarıda ise dünyaya “gerçek Çin”i anlatmaya çalışıyor.
Bazı Batılı eleştirmenler, Wolf Warrior 2, Operation Red Sea, The Wandering Earth vb. filmleri “ucuz propaganda malzemeleri” veya “uzun metrajlı reklamlar” olarak değerlendirdi. Bu filmlerin Çin’in “yeni süper güç” imajı için üretildiğini düşünüyor musunuz?
Bahsettiğiniz bu üç film de yüksek hasılatlar elde ettiler. Propaganda olsun olmasın, günümüz Çinli sinemaseverleri tarafından kesinlikle kabul gördüler. Belki “propaganda” yerine, “bugünün Çin’indeki yükselen milliyetçiliği yakaladılar ve yansıttılar” demek daha doğru olur.
Mevcut durumda, Çin’in “sinema üzerinden yumuşak güç” politikasının başarıyla devam ettiğini düşünüyor musunuz?
Sanırım bu soruya “hayır” demeliyim. Çünkü Çin filmlerinin denizaşırı ve yurt dışı gişe rakamları düşük seyrediyor.
Çin film endüstrisi, kendi içinde ve dünyada hak ettiği üst sınıra ulaştı mı? Sizce daha yapacak neler var?
Er ya da geç, Çin’in dünyanın en büyük gişe rakamlarına ulaşacağına inanıyorum, çünkü pazar çok büyük. Ancak, küresel bir kültürel hegemonya olan Hollywood’un aksine, gişenin çoğu Çin’in kendi iç pazarından gelecek.
